Zeugma Müzesi görkemli koleksiyonu, tarihi ve kültürü ile sanat tarihçilerini ve arkeologları Türkiye’ye çekmek için yeterlidir. Müzenin taban alanı ve sergilenen mozaiklerin yüzey alanı bakımından, dünyadaki türünün en büyüğüdür. 1700 metrekarelik mozaik ile dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi olan Zeugma Mozaik Müzesi’dir. Türkiye’nin en çok gezilen en önemli müzeleri arasındadır.
Zeugma Mozaik Müzesi görkemli koleksiyonu, tarihi ve kültürü ile sanat tarihçilerini, arkeologları Türkiye’ye çekmek için yeterlidir. Müzenin taban alanı ve sergilenen mozaiklerin yüzey alanı bakımından, dünyadaki türünün en büyüğüdür. Bu müzedeki her eser kesinlikle bir Dünya Mirası ve her eser kesinlikle bir şaheser. Binlerce, milyonlarca taş parçanın birleştirilmesiyle yaratılan çalışmaları gördüğünüzde ne demek istediğimizi daha iyi anlayacaksınız.
Mozaiklerde gösterilen sahnelerden bazıları zaman içinde kaybedilen, kültürel tarih açısından önemini artıran eski edebi metinlerle ilgilidir. Çağımızın en heyecan verici arkeolojik buluntuları arasında Zeugma antik yerleşim yerlerinde ortaya çıkan mozaikler toplam 2.500 metrekareyi kapsıyor ve o dönemde sanatın ulaştığı en üst seviyeyi ortaya koyuyor. Zeugma Mozaik Müzesi, 9 Eylül 2011 tarihinde Gaziantep’te açılan 30.000 metrekarelik kapalı alanda 7075 metrekarelik sergi salonunda toplam 700 metrekarelik mozaikin sergilendiği dünyanın en büyük mozaik müzesidir.
Bodrum katında MS 100’e kadar uzanan Savaş Tanrısı Mars’ın bir heykeli var. Ve Fırat’a yakın villalarda bulunan mozaikler Zeugma Mozaik Müzesi’nin giriş katında. Poseidon ve Fırat’ın ikiz villaları, kazılarda ortaya çıkarılan mozaikler, duvar resimleri, çeşmeler, sütunlar ve duvarlar, orijinal konumlarında ve kazılarda bulunan boyutlarda sergilenmektedir. Labirent şeklinde tasarlanan ikinci kattaki gizemli oda, ünlü Çingene Kızı’nın masum bakışlarını ön plana çıkarıyor. 2000 yıllık mozaiklerin eksik kalan kısımları, müzedeki lazer sistemi ile tamamlanmaktadır.
Zeugma Müzesi Tarihi
Zeugma, ismini M.Ö. 300’de Fırat Nehri üzerine inşa edilen köprü veya geçiş anlamına gelen sözcükten ve Büyük İskender’in ölümünden sonra ayrılan topraklardaki geçiş noktalarından biri olarak almaktadır. Dönemin kralı, adını Fırat’ın bir tarafında ismini taşıyan dev bir şehir kurmuştur. Ve karısının adına nehrin diğer tarafında başka bir şehir kurmayı emretmiştir. Bu iki şehri birbirine bağlamak için bir köprü inşa edilmiştir.
Dönemin inancına göre Fortuna heykeli, şehri şans eseri ve boynuz olarak koruyarak doğurganlığı sembolize ediyor. Zeugma, mimari açıdan mucizevi bir şehirdir. Evlerin duvarları ve katlarındaki mozaikler, insanları şaşırtan özenlik ve titizliktedir. Bugün Gaziantep’teki eserler, bu döneme ait evlerin zemin veya duvarlarında yer alan eserlerden toplanmıştır.
Müzenin Sembolü: Çingene Kızı
Müzede sergilenen mozaik panellerin hepsi büyük ustalık eserleridir. Bazıları beş yüz bin tessera ile yapılmıştır. Ve siz de rakamların betimlendiği gerçekçilik ve canlılığa hayran kalacaksınız. Mozaikler, ziyaretçilere Roma döneminde şehir hayatını görselleştirme konusunda yardımcı olur. Ve o günlerin inanç sistemine bir bakış sağlar.
Yine de, müzenin en önemli parçası o büyük panellerden biri değildir. Nispeten Çingene Kızı olarak bilinen Maenad’ın mozaiği olan MS 2. yüzyıla ait nispeten küçük bir parça. Maenad Villa’nın yemek odasının taban mozaiğinin kalan tek kısmı budur. Figürün kederli gözleri eseri müzenin en sevilen eseri yaptı. Ve Zeugma’nın Mona Lisa’sı ve antik kentin ve müzenin sembolü olarak kabul edilmiştir.
Zeugma Müzesi Koleksiyonu’ndan Öne Çıkanlar
Su ilahları şefi ve ikincisi sadece Zeus’a iktidarda olan Poseidon, yeryüzünü sallayabileceği, fırtınaları çağırabildiği veya dağıtabildiği bir üç dişli mızrak taşıdı. Dünyanın en güzel hayvanını yaratmaya çağıran Demeter’i etkilemek için, Poseidon atı icat etti. Pirinç toynaklı ve altın renkli yellere sahip atlar savaş arabasını önünden sakinleşen denizlere sürdüler. Homer, bu mozaiğin alt yarısında gösterilen Oceanus ve Tethys’in tanrıların doğumundan sorumlu olduğunu iddia ediyor, ancak Hesiod’un kökenleri versiyonu genel olarak kabul görüyor. Deniz tanrıları, Oceanus ve karısı Tethys, 3.000 kızı ve 3.000 oğlu vardı. Okyanuslar olarak bilinen bu çocuklar nehirlerin, suların ve kaynakların ruhlarıydı.
“Kutsal tanrıça, güzel saçların Demeter’i, onun ve kızı hakkında, Hades’in kaçırdığı sevimli ayak bileklerinin Persephone’sini; her şeyi gören yüksek sesle boğucu Zeus’u söylemeye başladım. “Bu yüzden eski Homeric Hymn’in isimsiz yazarını Demeter’e yazar. Tarım tanrıçası Demeter burada bir çiçek taç ve buğday kulakları takıyor. Onu çevreleyen dış çemberin içinde sekiz adet balta kanadı vardır. Sekiz bıçak, Zeus’un yılın sekiz ayını annesiyle, diğer dört ayını ise yeraltı dünyasının kocası ve tanrısı Hades’le geçirmesi gereken Persephone’yi temsil ettiği düşünülmektedir.
Tarihin İncisi Eserler
Boğulmuş, Fırat’ın boynuzlu kralı ve bir zamanlar bir gelin için arzu edilen bir kadının üzerine, bir zamanlar Yunan kahramanlarının en büyüğü olan Herakles’le boğulan olan erkek Okyanusların en büyüğüdür. “Bir araya geldiler …” M.Ö. 5. yüzyılda Yunan dramatist Sophocles adlı yazarını Trachis Kadınları adlı kitabında yazdı. “Sonra seslerin kargaşası vardı – yumrukların atışı, yayın bükülmesi, boğanın boynuzlarının çatışması; güreş tutuşları, kafaların ağrılı çarpışması ve her ikisinin de bağırsakları vardı.” Achelous’un kendisini boğaya dönüştürdüğü mücadelede, Herakles, Achelous’un boynuzlarından birini kırdı (burada alnının üstünde gösterildi). Fakat daha sonra muzaffer bir Herakles kornayı kendisine iade etti. Buna karşılık Achelous, Heracles’e sahibine istediği tüm yiyecek ve içecekleri sağlayan mucizevi Amalthea boynuzunu verdi. Bu, cornu copiae ya da bol miktarda boynuzdu .
Sparta kralı Menelaus’un güzel karısı Helen, Truva’ya kaçırıldığında, Menelaus, eşini kurtarmasına yardım etmesi için diğer arkadaşlarına çağrıda bulundu. Bunlardan biri büyük savaşçı Aşil’di. Achilles’in annesi, ölümsüz deniz perisi Thetis, oğlunun kaderinin eğer giderse Truva’da ölmek olduğunu bilerek onu Kral Lycomedes mahkemesine gönderdi. Orada, çağırarak bir kızlık olarak kendini gizledi ve kralın kızlarına katıldı. Aşil’in sarayda olduğunu öğrenen Odysseus, kadınların önünde tüccar olarak ortaya çıktı. Ve silah da dahil olmak üzere satılık ürünler sunmuştur. Kızları doğal olarak kadınsı nesnelere çekerken, bu mozaikin tasvir ettiği gibi Aşil, kollara dayanamadı. Böylece maskarasız, Aşil hızlı bir şekilde Odysseus’a Truva’ya eşlik etmeyi kabul etti. Burada Aşil sonunda topuğu ona vuran zehirli bir okla öldürülmüştür. Zayıf noktalarından biriydi. Bebekken annesi Thetis onu topukta tuttuğu yer dışında, onu yenilmeyen yapan Styx Nehri’ne batırmıştır.
Zeugma Müzesi ‘ne Nasıl Gidilir?
Gaziantep Havalimanından da, şehir merkezinden de müzeye ulaşmak oldukça kolay. Toplu taşıma araçlarını da kullanabilirsiniz, taksi de tutabilirsiniz. Ancak şehri doyasıya dolaşmak istiyorsanız araç kiralama yapmak en konforlu seçenek olabilir. Öncelikle toplu taşıma araçlarında kullanabileceğiniz ve şehir merkezindeki tüm büfelerde satılan “Kart 27” yi satın alacaksınız. Daha sonra keyfinize bakacaksınız. “Sümerbank – Otogar” otobüsüne bindiğinizde yaklaşık 15 dakikalık bir yolculukla Zeugma Mozaik Müzesi’ne varacaksınız.
